ธรรมะเพื่อชีวิต ตอน "คติธรรมคำสอนของท่านหลวงพ่อเกษม เขมโก ที่มีต่อในหลวง" พุทธศาสนิกชนคนไทยหลายท่านที่เคยเห็นภาพต่อไปนี้คงจะรู้สึกมีความสุขอย่างยิ่ง ที่ครั้งหนึ่งที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จฯ กราบสักการะหลวงพ่อเกษม ซึ่งแน่นอนว่า คำสอนคติธรรมของท่านหลวงพ่อเกษม นั้น คนไทยต้องรู้จักดีเช่นกัน และขอเชิญทุกท่านได้ลองอ่านตามข้างล่างนี้
ณ วัดคะตึกเชียงมั่น อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง
พระราชปุจฉา : หลวงพ่อประจำอยู่ที่วัดนี้หรือ
หลวงพ่อเกษม : ขอถวายพระพร อาตมาประจำอยู่ที่สุสานไตรลักษณ์
พระราชปุจฉา : อยากไปหาหลวงพ่อเหมือนกัน แต่หาเวลาไม่ค่อยได้ ได้ทราบว่าเข้าพบหลวงพ่อยาก
หลวงพ่อเกษม : พระราชาเสด็จไปป่าช้าเป็นการไม่สะดวก เพราะสถานที่ไม่เรียบร้อย อาตมาภาพจึงมารอเสด็จที่นี่ ขอถวายพระพร มหาบพิตรสบายดีหรือ
พระราชปุจฉา : สบายดี
หลวงพ่อเกษม : ขอถวายพระพรมหาบพิตรพระชนมายุเท่าไร
พระราชปุจฉา : ได้ ๕๐ ปี
หลวงพ่อเกษม : อาตมาภาพได้ ๖๗ ปี
พระราชปุจฉา : หลวงพ่ออยู่ตามป่ามีความสงบ ย่อมจะมีโอกาสปฏิบัติธรรม ได้มากกว่าพระที่วัดในเมือง ซึ่งมีภารกิจเกี่ยวกับการปกครองและงานอื่นๆ จะเป็นอย่างนั้นหรือเปล่า
หลวงพ่อเกษม : ขอถวายพระพร อาจจะเป็นอย่างนั้นก็ได้ เพราะอยู่ป่าไม่มีภารกิจอย่างอื่น แต่ก็ขึ้นอยู่กับศีลบริสุทธิ์ด้วย เพราะเมื่อศีลบริสุทธิ์จิตใจไม่ฟุ้งซ่าน นิวรณ์ไม่ครอบงำก็ปฏิบัติได้
พระราชปุจฉา : การปฏิบัติอย่างพระมีเวลามากย่อมจะได้ผลเร็ว ส่วนผู้ที่มีเวลาน้อยมีภารกิจมาก จะปฏิบัติอย่างหลวงพ่อก็ไม่อาจทำได้ แล้วจะมีวิธีปฏิบัติอย่างไร เราจะหั่นแลกช่วงเวลาช่วงเช้าให้สั้นเข้าจะได้ไหม คือ ซอยเวลาออกจาก หนึ่งชั่วโมงเป็นครึ่งชั่วโมง จากครึ่งชั่วโมงเป็นสิบนาที หรือห้านาที แต่ให้ได้ผล คือ ได้รับความสุขเท่ากัน ยกตัวอย่างเช่น นั่งรถยนต์จากเชียงใหม่มาลำปางก็สามารถปฏิบัติได้ หรือระหว่างที่มาอยู่ในพิธีนี้มีช่วงที่ว่างอยู่ ก็ปฏิบัติเป็นระยะไป อย่างนี้จะถูกหรือเปล่าก็ไม่ทราบ อยากจะเรียนถาม
หลวงพ่อเกษม : ขอถวายพระพร จะปฏิบัติอย่างนั้นก็ได้ ถ้าแบ่งเวลาได้
พระราชปุจฉา : ไม่ถึงแบ่งเวลาต่างหากออกมาทีเดียว ก็อาศัยเวลาขณะที่ออกมาทำงานอย่างอื่นอยู่นั้นแหละ ได้หรือไม่ คือ ใช้สติอยู่ทุกขณะจิตที่เกิดดับ ทำงานด้วยความรอบคอบให้สติตั้งอยู่ตลอดเวลา
หลวงพ่อเกษม : ขอถวายพระพร มหาบพิตรทรงปฏิบัติอย่างนั้นถูกแล้ว การที่มหาบพิตรเสด็จพระราชดำเนินมาปฏิบัติงานอย่างนี้ ก็เรียกว่าได้ทรงเจริญเมตตาในพรหมวิหารอยู่
พระราชปุจฉา : ก็คิดว่าเป็นอย่างนั้น เช่นว่ามาตัดลูกนิมิตนี้ ก็ถือว่าเป็นการปฏิบัติธรรม ด้วยขี้เกียจมาจึงมีกำลังใจมา และเมื่อได้โอกาสได้เรียนถามพระสงฆ์ว่า การปฏิบัติธรรมเป็นระยะเวลาสั้นๆ เป็นตอนๆ อย่างนี้จะได้ผลไหม อุปมาเหมือนช่างทาสีผนังโบสถ์ เขาทาทางนี้ดีแล้วพัก ทาทางโน้นดีแล้วพัก ทำอยู่อย่างนี้ก็เสร็จได้ แต่ต้องใช้เวลาหน่อย จึงอยากเรียนถามว่าปฏิบัติอย่างนี้ จะมีผลสำเร็จไหม
หลวงพ่อเกษม : ปฏิบัติอย่างนั้นก็ได้โดยอาศัยหลัก ๓ อย่าง คือ มีศีลบริสุทธิ์ ทำบุญในชาติปางก่อนไว้มาก มีบาปน้อย ขอถวายพระพร
ถามตอบธรรมะระหว่างในหลวงและหลวงพ่อเกษมข้างต้น นั้น นับว่าทรงคุณค่าอย่างยิ่ง เป็นคคิธรรมคำสอนที่เราทุกคนสามารถน้อมธรรมนำไปปฏิบัติ แล้วเชื่อว่าจะต้องเกิดผลดีต่อตัวเราอย่างแน่นอน
และภาพต่อไปนี้ เป็นลายมือของท่านหลวงพ่อเกษม
(พระนิพพาน)
ความรู้พิเศษ
พระนิพพานเปรียบเหมือนคุณของอากาศ อธิบายว่า อากาศมีคุณอยู่ ๑๐ ประการ คือ ......
๑. ไม่รู้จักเกิด
๒. ไม่รู้จักแก่
๓. ไม่รู้จักตาย
๔. ไม่จุติ
๕. ไม่กลับเกิดอีก
๖. เป็นของดำรงค์สภาพไว้ได้โดยไม่ต้องอาศรัยอะไร
๗. สำหรับฝูงนกบินไปมา
๘. ใครจะข่มเหง ลอบลักเอาไปไม่ได้
๙. ไม่รู้มีอะไรมากางกั้น และที่สุด
๑๐. ไม่ปรากฏ......
ท่องไปสอบวันว่าง
(สวัสดี)
และเป็นธรรมเนียมที่ผู้เขียนจะขออนุญาตฝากกาพย์ยานี ๑๑ ไว้ให้ท่านผู้อ่านได้โปรดเมตตาชี้แนะแนะนำเพื่อการปรับปรุงพัฒนาดังต่อไปนี้
หากไม่รู้จักเกิด ย่อมประเสริฐยิ่งนักหนา
ไม่แก่ตามเวลา เป็นบุญญาที่ยากยิ่ง
เมื่อไม่รู้จักตาย ไม่เสียดายในทุกสิ่ง
ความสุขที่แท้จริง สงบนิ่งยิ่งได้บุญ
ไม่กลับมาเกิดอีก ต้องเร่งรีบธรรมเป็นทุน
ทำดีและเกื้อกูล เกิดเป็นคุณหนุนต่อไป
ฝูงนกบินไปมา บินค้นหาสุขเรื่อยไป
ทุกสิ่งสิ้นสุดได้ อยู่ที่ใจให้รู้ดี
เหมือนคุณของอากาศ ที่สามารถต่อชีวี
หายใจทุกนาที เข้าออกดีมีสุขเย็น
นิพพานอยู่ที่ไหน ธรรมเข้าใจไม่ยากเย็น
หมั่นธรรมทุกเช้าเย็น จิตบำเพ็ญเห็นแน่นอน
ทุกอย่างอยู่ที่เรา ทุกค่ำเช้าอย่าตัดรอน
ธรรมะต้องเริ่มก่อน มีทุกตอนสอนในใจ
ทุกคนสนทำดี นำชีวีพ้นทุกข์ภัย
นิพพานได้หรือไม่ อยู่ที่ใจของเราเอย
ปภาวีร์
๒๖ กรกฎาคม ๒๕๕๘
