ธรรมะเพื่อชีวิต ตอน "วจีสังขาร - ญาณทรรศน์ สมเด็จพระสังฆราชฯ" คติธรรมคำสอนในเจ้าพระคุณสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เกี่ยวกับเรื่อง "วจีสังขาร" ซึ่งสามารถรับฟังได้จาก YouTube ต่อไปนี้
https://www.youtube.com/watch?v=I09xzu8MDtM
ทุกๆ คนเมื่อมาฟังธรรมดั่งนี้ ก็นั่งอยู่ในอาการที่สำรวม อันเป็นความสำรวมกาย สำรวมวาจา ก็คือว่าต้องสำรวมให้ตรึกตรองอยู่ในธรรมะ ที่อ่าน ที่ฟัง รวมเข้า คือสำรวมใจนั่นเอง ให้ใจตั้งที่จะฟัง ตรึกตรองในธรรมจึงจะเป็นไปได้ เพราะว่าความตรึกตรอง หรือวิตกวิจารนี้ ท่านเรียกว่าวจีสังขาร ปรุงแต่งวาจา เพราะคนจะพูดออกไปทางปาก ก็จะต้องคิดก่อน ใจต้องพูดก่อน ก็คือตรึกตรองนี้เอง จึงเป็นวาจาออกไปเพราะฉะนั้น ตรึกตรองนี้จึงเป็นเสมอวาจา ซึ่งเป็นภาษาของใจ
คติธรรมคำสอนในเจ้าพระคุณสมเด็จพระสังฆราช ฯ เป็นสิ่งที่เราทุกคนควรจะต้องน้อมนำทำตามในถึงที่สุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกี่ยวกับ "วจีสังขาร" เพราะหากว่าเราตรึกตรองคิดก่อนพูดออกไปแล้ว ย่อมจะเกิดแต่ผลดีในที่สุด
และเป็นธรรมเนียมที่ผู้เขียนจะต้องขออนุญาตฝากกาพย์ยานี ๑๑ ไว้ให้ท่านผู้อ่านทุกท่านได้โปรดพิจารณาเมตตาชี้แนะแนะนำเพื่อการปรับแก้ไขให้ดียิ่งๆ ขึ้นต่อไป ดังนี้
อันวจีสังขาร ไม่หย่อนยานประสานใจ
ก่อนพูดตรึกตรองไว้ ก่อนพูดไปใจพูดก่อน
คนพูดออกทางปาก ไตร่ตรองมากคิดกลับย้อน
วาจาต้องคิดก่อน คิดทุกตอนก่อนพูดไป
เรียกสำรวมวาจา สิ่งมีค่าพาสุขใจ
เป็นภาษาของใจ มีมากไว้ให้ทุกคน
การพูดต้องให้ดี พูดไม่ดีมีอับจน
สติตัวเริ่มต้น ฝึกอดทนสนประจำ
ตรึกตรองในธรรมะ จิตมานะจะต้องทำ
พูดดีเสียงสูงต่ำ พูดดีนำธรรมต่อไป
มีธรรมประจำจิต ตรึกตรองคิดพูดดีไว้
วาจาพาพูดไป พูดดีไว้ให้มากเอย
https://www.youtube.com/watch?v=I09xzu8MDtM
ทุกๆ คนเมื่อมาฟังธรรมดั่งนี้ ก็นั่งอยู่ในอาการที่สำรวม อันเป็นความสำรวมกาย สำรวมวาจา ก็คือว่าต้องสำรวมให้ตรึกตรองอยู่ในธรรมะ ที่อ่าน ที่ฟัง รวมเข้า คือสำรวมใจนั่นเอง ให้ใจตั้งที่จะฟัง ตรึกตรองในธรรมจึงจะเป็นไปได้ เพราะว่าความตรึกตรอง หรือวิตกวิจารนี้ ท่านเรียกว่าวจีสังขาร ปรุงแต่งวาจา เพราะคนจะพูดออกไปทางปาก ก็จะต้องคิดก่อน ใจต้องพูดก่อน ก็คือตรึกตรองนี้เอง จึงเป็นวาจาออกไปเพราะฉะนั้น ตรึกตรองนี้จึงเป็นเสมอวาจา ซึ่งเป็นภาษาของใจ
คติธรรมคำสอนในเจ้าพระคุณสมเด็จพระสังฆราช ฯ เป็นสิ่งที่เราทุกคนควรจะต้องน้อมนำทำตามในถึงที่สุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกี่ยวกับ "วจีสังขาร" เพราะหากว่าเราตรึกตรองคิดก่อนพูดออกไปแล้ว ย่อมจะเกิดแต่ผลดีในที่สุด
และเป็นธรรมเนียมที่ผู้เขียนจะต้องขออนุญาตฝากกาพย์ยานี ๑๑ ไว้ให้ท่านผู้อ่านทุกท่านได้โปรดพิจารณาเมตตาชี้แนะแนะนำเพื่อการปรับแก้ไขให้ดียิ่งๆ ขึ้นต่อไป ดังนี้
อันวจีสังขาร ไม่หย่อนยานประสานใจ
ก่อนพูดตรึกตรองไว้ ก่อนพูดไปใจพูดก่อน
คนพูดออกทางปาก ไตร่ตรองมากคิดกลับย้อน
วาจาต้องคิดก่อน คิดทุกตอนก่อนพูดไป
เรียกสำรวมวาจา สิ่งมีค่าพาสุขใจ
เป็นภาษาของใจ มีมากไว้ให้ทุกคน
การพูดต้องให้ดี พูดไม่ดีมีอับจน
สติตัวเริ่มต้น ฝึกอดทนสนประจำ
ตรึกตรองในธรรมะ จิตมานะจะต้องทำ
พูดดีเสียงสูงต่ำ พูดดีนำธรรมต่อไป
มีธรรมประจำจิต ตรึกตรองคิดพูดดีไว้
วาจาพาพูดไป พูดดีไว้ให้มากเอย
ปภาวีร์
๒๐ มิถุนายน ๒๕๕๙
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น