ด่า

ด่า เป็นสิ่งหนึ่งที่ไม่พึงปรารถนาสำหรับมนุษย์เรา ด่า เป็นอาการสำหรับความโกรธ ความไม่พอใจ ความไม่ถูกใจในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ซึ่งผู้ไม่พอใจจะเปล่งวาจาออกไป เพื่อเป็นการระบายความไม่พอใจ ไม่ถูกใจขอองตนเอง การเปล่งวาจาดังกล่าวก็จะเป็นที่ไม่ต้องการของคนที่ได้ฟังหรือได้ยิน (ได้ฟังกับได้ยิน ไม่เหมือนกันนะครับ) คำวาจาที่เปล่งออกไปเพื่อด่านั้น โดยส่วนมากเกิดจากความไม่มีสติยั้งคิดเพราะมันเป็นสิ่งที่เกิดจากความโกรธ ความไม่พอใจ ความไม่ถูกใจ เมื่อด่าออกไป ผู้ที่กล่าวคำด่า จะรู้สึกว่าผ่อนคลายขึ้นเล็กน้อย และจะรู้สึกดีถ้าได้ด่าออกไป

แน่นอนครับ ด่าเป็นสิ่งที่ไม่ต้องการสำหรับคนที่ได้ยินได้ฟัง เพราะจะมีความรู้สึกว่าถูกตำหนิ ถูกว่าในเรื่องนั้นๆ ผู้ที่ถูกด่าก็มักจะถามตัวเองว่า เราทำอะไรผิดกันเนี้ย เราทำอะไรไม่ถูก มนุษย์เราทุกคนมักจะเข้าข้างตัวเองอยู่เสมอว่า ตัวเองไม่ผิด ด่า การด่า มักจะเกี่ยวข้องกับผู้ด่ากับผู้ถูกด่า เช่น พ่อแม่ด่าลูกๆ ว่าตื่นสาย ครูด่านักเรียนว่าไม่ทำการบ้าน เจ้านายด่าลูกน้องว่าเล่นแต่เน็ต แฟนสาวด่าแฟนหนุ่มว่าไม่เอาใจใส่ และอื่นๆ อีกมากมาย
ด่า นั้น มักจะต้องมีเหตุ มีสาเหตุ ดังที่ยกตัวอย่างมา เหตุที่ว่า คือ ตื่นสาย ไม่ทำการบ้าน เล่นเน็ต เหตุดังกล่าวจะเห็นว่าเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดการด่า แต่ถ้าเหตุดังกล่าวไม่มากไปไม่น้อยไป หมายความว่า อยู่ทางสายกลาง อาจจะทำให้ไม่เป็นเหตุของการด่า

ผู้ที่ถูกด่า บางครั้งก็อยากจะด่าตอบเหมือนกัน ที่เป็นอย่างนั้น ก็เพราะเขาเรียกว่า มีอารมณ์ ตัวอารมณ์นี้แหละครับเป็นสิ่งที่ทำให้เราควบคุมตัวเองไม่ได้ หากท่านใดควบคุมอารมณ์ของตัวเองได้รับรองว่าจะไม่มีการโต้ตอบ และการด่าจะไม่เกิดขึ้น ตัวอารมณ์จะควบคุมได้ก็ต้องใช้สติ

และผู้เขียนคิดว่าสิ่งที่จะช่วยไม่ให้การด่าเกิดขึ้น คือ เราต้องพยายามฝึกยิ้มเวลาจะด่าใคร นั้นหมายความว่า เมื่อรู้สึกว่ามีอารมณ์โกรธ เกลียด ไม่พอใจ ไม่ถูกใจเมื่อใด ให้ยิ้มก่อนเลย และเช่นเดียวกัน สำหรับผู้ถูกด่า เมื่อได้ยินได้ฟังคำด่า เราก็จะต้องยิ้มไว้ก่อน เพราะการยิ้มจะเป็นด่านแรกที่ทำให้เรามีสติ (ถ้าหากไม่เชื่อ ทดลองดูนะครับ)

อย่างไรก็ดี เหมือนที่ได้บอกไปก่อนหน้านี้ว่า ด่า นั้น จะต้องมีเหตุหรือสาเหตุมาเกี่ยวข้อง ด้วยเหตุนี้ เราทุกคนควรจะต้องคิดทบทวนถึงเหตุและสาเหตุดังกล่าว เพราะต่อไปในอนาคตถ้าหากเรารู้เหตุหรือสาเหตุของเรื่องต่างๆ แล้วนั้น เราสามารถที่จะได้ให้เกิดการด่าได้ด้วยการทำให้ไม่เกิดเหตุนั้น หรือเหตุนั้นมีน้อย เช่น เหตุ คือ ตื่นสาย เราก็พยายามนอนหัวค่ำเพื่อจะได้ตื่นเร็วขึ้น เหตุ คือ ไม่ทำการบ้าน เราก็พยายามหาเวลาให้มากเพื่อทำการบ้าน เหตุ คือ การเล่นเน็ตในเวลาทำงาน เราก็พยายามเล่นน้อยลง เล่นเวลาอาหารกลางวันหรือเวลาเลิกงาน เป็นต้น

เหนือสิ่งอื่นใด หากเราทำผิดแล้ว รู้ว่าทำผิด เราควรจะยิ้มเพื่อรอรับการด่าหรือคำด่า หากเราต้องการด่าคนใดคนหนึ่งเราลองยิ้มไปด้วยด่าไปด้วย รอยยิ้มจะทำให้การด่าและการได้รับคำด่า ไม่มีความรุนแรง วันนี้ หากท่านใดกำลังจะด่าใครก็ตามแต่ลองฝึกยิ้มก่อนด่าดูนะครับ มนุษย์เราไม่มีใครต้องการถูกด่าหรอกครับ และไม่ต้องการด่าใครแบบไร้เหตุผลด้วย
มนูญ ศรีวิรัตน์